Глобалната трговија со стоки и услуги ќе достигне рекордни 32 трилиони долари во 2022 година и покрај забавувањето во втората половина од годината поради влошената економска ситуација и зголемената неизвесност, објави УНКТАД.
Трговијата со стоки минатата година пораснала за околу 10%, на 25 милијарди долари, соопшти Конференцијата на Обединетите нации за трговија и развој. Трговијата со услуги порасна уште посилно, за 15%, на седум милијарди долари, проценува УНКТАД.
Трговијата беше поддржана од помалку или повеќе решените логистички проблеми во пристаништата, поголемите транспортни капацитети и падот на транспортните трошоци на ниво пред пандемијата, објаснува агенцијата на ОН.
Во втората половина од годината трговската размена е намалена поради влошената состојба на економијата и зголемената неизвесност, забележуваат оттаму и додаваат дека во последните три месеци од минатата година трговијата со стоки е намалена за 3%, додека трговијата со услуги е стабилна. .
Светла точка минатата година била трговијата со „зелени“ производи, која во втората половина од минатата година пораснала за 4%, на 1,9 милијарди долари, се наведува во Извештајот.
Зелените производи или уште наречени „еколошки добра“ се производи кои се дизајнирани да користат помалку ресурси или да испуштаат помалку загадување во споредба со традиционалните производи тој тип.
Трговијата со електрични и хибридни автомобили скокнала за 25% во периодот од јули до декември, непластичната амбалажа за 20% и ветерни турбини за 10%, покажува извештајот на УНКТАД.
„Ова е добра вест за планетата“, вели Алесандро Ничита, еден од авторите на извештајот, „бидејќи овие добра се клучни за заштита на животната средина и борбата против климатските промени“.
Се очекува поголем зелен раст
УНКТАД очекува зелените индустрии да процветаат додека земјите ги зголемуваат напорите за борба против климатските промени и намалување на емисиите.
Организацијата, во својот неодамнешен Извештај за технологија и иновации за 2023 година, проектира дека глобалниот пазар за електрични автомобили, сончева и ветерна енергија, зелен водород и уште неколку други зелени технологии ќе достигне 2,1 трилиони долари до 2030 година – четири пати повеќе од нивната вредност денес.
„Се очекува дека обрасците на меѓународната трговија ќе станат потесно поврзани со транзицијата кон позелена глобална економија“, се вели во Извештајот.
Во последниот квартал од минатата година, рускиот извоз забележа најголем пад во групата големи економии. Руската економија е погодена од санкциите по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, што предизвика нестабилност на пазарите на храна и енергија.
Во првата половина од оваа година, УНКТАД очекува трговијата да стагнира, додавајќи дека изгледите се влошени, меѓу другото, како последица на инфлацијата, зголемувањето на каматните стапки и високите цени на енергијата, храната и металите.
Во извештајот се предупредува дека „актуелните рекордни нивоа на глобален долг, заедно со високите каматни стапки, ќе продолжат негативно да влијаат на макроекономските услови на многу земји“.
Падот на глобалната трговија во четвртиот квартал од 2022 година потешко ги погоди земјите во развој, бидејќи нивниот увоз и извоз паднаа за 6 отсто во споредба со претходниот квартал. Падот во голема мера се должи на падот на извозот од 7% од источноазиските економии.
Најголем ризик за трговијата оваа година се геополитичките тензии, вклучително и конфликтот меѓу Русија и Украина, посочуваат од УНКТАД.
Позитивните фактори би можеле да надвладеат
Работите би можеле да се подобрат во втората половина од годината, се вели во Извештајот на УНКТАД. Се истакнуваат позитивни фактори како што се изгледите да се избегне рецесија во Европската унија и САД и послабиот американски долар, кој падна за речиси 7% помеѓу ноември 2022 година и февруари 2023 година.
„Бидејќи поголемиот дел од трговијата е деноминиран во долари, послаб долар би резултирал со зголемена побарувачка за стоки со кои се тргува“, се вели во извештајот.
Загриженоста за глобалните прекини во синџирот на снабдување и трошоците за испорака исто така се намалија.
Индексот на цени за товарен контејнерски се врати на нивоата пред пандемијата и се очекува да остане ниско во текот на 2023 година.
„Генерално, иако изгледите за глобалната трговија остануваат неизвесни, се очекува позитивните фактори да ги компензираат негативните трендови“, се вели во извештајот.
