Глобалната трговија со стоки и услуги закрепна помеѓу јануари и март 2023 година, откако паѓаше два квартали по ред. Сепак, изгледите за остатокот од годината се лоши.
Според најновото ажурирање за глобалната трговија од УНКТАД, кое беше објавено на 21-ви јуни, растот на трговијата беше поволен во текот на првиот квартал од 2023 година, и за стоки и за услуги. По падот во втората половина на 2022 година, и обемот и вредноста на глобалната трговија со стоки се зголемија.
Во споредба со последниот квартал од 2022 година, првите три месеци од 2023 година забележаа зголемување на трговијата со стоки од 1,9%, или речиси 100 милијарди долари. Дополнително, вредноста на глобалната трговија со услуги се зголеми за приближно 50 милијарди долари, или 2,8%, во текот на претходниот квартал.
UNCTAD предвидува пад на растот на глобалната трговија за вториот квартал од 2023 година, наведувајќи ги неодамна намалените светски економски проценки, како и елементите како постојаната инфлација, финансиските ранливости, војната во Украина и геополитичките грижи.
„Генерално, изгледите за глобалната трговија во втората половина на 2023 година се песимистички, бидејќи негативните фактори доминираат над позитивните“, се вели во истражувањето.
Растечка трговска концентрација и friend-shoring
Според истражувањето, трндот наречен “Friend-shoring” – практика во која билатералните економски текови се преориентираат за да им се даде приоритет на нациите кои споделуваат слични политички вредности – е поприсутна од крајот на 2022 година.
Клучните билатерални трговски случувања во ова време беа значително обликувани од конфликтот во Украина, одвојувањето на економската меѓузависност на САД и Кина и ефектите од Брегзит.
Унктад наведува дека „истовремено, има пад на диверзификацијата на трговските партнери, што значи дека глобалната трговија станала поконцентрирана меѓу главните трговски односи“.
Анализата покажува како трговската зависност меѓу САД и Кина продолжува да се намалува. Тоа покажува како Соединетите Држави донекаде ја намалија важноста како пазар за кинескиот извоз во текот на претходните 1,5 години. Потпирањето на САД од Кина како добавувач се намали многу повеќе во текот на овој период.
Различни трговски резултати меѓу главните економии
Според извештајот, во изминатите четири квартали, растот на стоковната трговија на глобалните големи економии бил нерамномерен.
Значителен пораст на увозот и извозот е забележан во Бразил, Индија, САД и ЕУ.
Сепак, помеѓу јануари и март 2023 година, трговските модели за главните економии беа генерално попригушени и негативни на квартална основа. Како забележителен исклучок се издвојува значителниот раст на извозот од Кина и Индија.
Како функционираат различни сектори?
Цените на енергијата ги зголемија трговските вредности во текот на претходните четири квартали, влијаејќи на глобалните трговски трендови, сè до кварталниот пад од 11% помеѓу јануари и март 2023 година.
Патнички автомобили, облека, хемикалии и земјоделско-прехранбени производи беа меѓу другите индустрии кои забележаа пораст на трговијата.
Спротивно на тоа, трговијата бележи намалување во областа на транспортот и канцелариската и комуникациската опрема, каде трендовите на намалување се задржаа во текот на првиот квартал од 2023 година.
