Прекуграничната е-трговија забележа бум за време на пандемијата Ковид-19. Владите треба да го искористат ова за да го поддржат пост-пандемиското економско закрепнување.
Пазарот за електронска трговија експоненцијално порасна поради Ковид-19. Купувањето преку Интернет стана најновиот тренд бидејќи сите поминуваaт повеќе време дома и избегнуваат јавни простории.
За време на пандемијата, Гугл собрал податоци за мобилност заснована на локација што ги следи местата што ги посетуваат луѓето. Според овие податоци, заклучно со 16 октомври 2020 година, луѓето во Централна и Источна Европа поминале просечно 16% помалку време во малопродажни и рекреативни места (како што се трговски центри, ресторани), во споредба со периодот од почетокот на годината пред да биде прогласена пандемијата.
Овие промени отвараат нови можности. Се повеќе земји ги затвораат своите границите. Ова ја остава прекуграничната е-трговија како единствен метод компаниите да ги продаваат своите производи на меѓународно ниво.
Прекугранична е-трговија е продажба на стоки преку Интернет на потрошувачи во различни земји. Бидејќи се повеќе и повеќе активности одат на Интернет, од читање вести до управување со банкарска сметка, истиот тренд се случува и во меѓународната трговија.
Според Евростат, 6% од претпријатијата кои вработуваат најмалку 10 лица во Европската унија во 2011 година, пријавиле продажба преку е-трговија во други земји на ЕУ. Оваа бројка се искачи на 9% во 2019 година.
Најголемиот пазар за прекугранична е-трговија во рамките на Централна и Источна Европа (ЦИЕ) е Чешка. Во 2019 година, 16% од претпријатијата кои вработуваат најмалку 10 лица пријавиле продажба во други земји на ЕУ.
Словенија и Романија доживеаја најголема промена во оваа бројка помеѓу 2011 и 2019 година: учеството на претпријатијата кои тргуваат преку Интернет со други европски земји се зголеми за седум и пет процентни поени, соодветно. Ова може да се припише на фактот дека помалите економии кои сакаат економски раст ги разгледуваат домашниот и странскиот пазар уште во рана фаза.
Според еМаркетер, каналите за онлајн шопинг во ЦИЕ се очекува да пораснат за 21,5% во 2020 година, што е најголем пораст во целиот свет.
Владите сега треба да го искористат забрзувањето создадено од Ковид-19.
Што треба да направат владите?
Знаејќи го овој тренд, јавниот сектор и владите имаат клучна улога. За да ја искористат ситуацијата, владите треба да се фокусираат на три работи: анализа на пазарот, развој на стратегија за дигитален извоз и имплементација на инструменти за поддршка.
Прво, владите треба да ја анализираат состојбата „како што е“ на дигиталниот извоз (и понудата и побарувачката) во нивната земја за да го разберат потенцијалот на пазарот.
Анализата на понудата би определила колку компании во моментов користат мрежни канали за пропагирање на своите производи на меѓународно ниво, кои сектори имаат најголема веројатност за меѓународно тргување преку интернет канали или што би ги охрабрило другите да влезат на пазарот за дигитален извоз.
Анализата на побарувачката, од друга страна, им помага на јавните тела да го разберат однесувањето на потрошувачите и главните пречки со кои се соочуваат при купувањето преку Интернет.
Темелна анализа на пазарот бара податоци со добар квалитет. Ова може да се собере од статистичките тела, финансиските институции или логистичкиот сектор, на пример. Познавањето на странските пазари е важно за познавање на конкуренцијата.
Второ, по идентификување на потенцијалот и спецификите на пазарот, владите треба да ја развијат стратегијата за дигитален извоз.
Стратегијата треба да дава одговори на прашања како што се:
● Кои дигитални извозни канали – B2B или B2C – бараат најголема поддршка?
● На кои сектори на економијата треба да се фокусира при спроведувањето инструменти за поддршка?
Честопати недостатокот на пари не е најголем предизвик при развивање на ефективна стратегија на пазарот, туку подигање на свеста за програмите достапни за претприемачите.
Исто така е важно стратегијата да биде скроена по мерка, земајќи ги предвид различните перспективи – на некои сектори им се потребни ефективни алатки за промоција, додека на други им треба едукација за тоа како да влезат на пазарот за дигитален извоз со своите производи.
Трето, следниот чекор е да се имплементираат инструменти за поддршка врз основа на развиената стратегија. Анализата на пазарот треба да им обезбеди на владите одговори за тоа како да ги охрабрат компаниите и потрошувачите да тргуваат преку Интернет.
Ако проблемот е ниска дигитална писменост, на пример, тогаш треба да се спроведе едукативна платформа за бизниси, како што се шпанските eMarketServices. Доколку компаниите укажуваат на недостаток на можност да ги промовираат своите производи на странски пазари, тогаш треба да помогне онлајн пазар, како што е B2B платформата на Чиле.
Предизвици со кои ќе се соочат владите
Процесот не е толку едноставен и владите ќе се соочат со многу ризици и предизвици додека ја развиваат дигиталната стратегија за извоз.
Како прво, недостасуваат податоци за прекугранична е-трговија. Потешко е да се сфати феноменот отколку традиционалниот извоз на стоки поради ограничувањата во известувањето за купување преку Интернет. Не постои еден назначен извор на кој може да се потпрат владите.
Едно можно решение би било да се обврзат компаниите што продаваат преку Интернет да пријавуваат дигитални набавки направени од клиенти.
Дополнително, една стратегија не одговара на сите. Додека се развива план за поддршка на дигиталниот извоз, јавните тела треба да ја земат предвид различната природа и спецификите на различните сектори на економијата.
На една компанија за облека, на пример, потребни и се различни мерки за поддршка отколку на бизнисите што продаваат индустриски машини. За деловните субјекти што продаваат индустриски машини, едукативните платформи можат да помогнат да се обезбеди знаење за искористување на дигиталните канали за извоз на нивните производи.
И за крај, но не и најмалку важно, дигиталната писменост мора да се подобри. За да се изгради ефективна стратегија за прекугранична е-трговија, јавните субјекти треба да бидат опремени со познавање на дигиталниот канал. Бидејќи феноменот е прилично нов, на некои јавни сектори може да им недостигаат компетенции и вештини. Затоа, првиот чекор треба да биде проценка на дигиталната подготвеност на јавните субјекти за да се обезбеди најдобар исход.
Како изгледа ова во пракса?
Додека развиваат стратегија за дигитален извоз и имплементираа инструменти за поддршка на компаниите за подобрување на прекуграничната е-трговија, земјите имаат добри примери кои може да да ги следат.
Два примери за најдобра практика доаѓаат од Шпанија и Чиле.
Во Шпанија, eMarketServices е програма за поддршка на дигиталниот извоз, која има за цел да им олесни на шпанските компании, особено на малите и средни претпријатија, да започнат и / или развиваат активности на меѓународна е-трговија и продажба на нивните производи и услуги преку интернет канали.
Тоа е информативна и едукативна платформа и база на знаење за пазарите за е-трговија на различни индустрии и сектори низ целиот свет. Програмата eMarketServices нуди курсеви за обука и веб-обуки од областа на дигиталниот извоз, тест за подготвеност за извоз за компании, информации и советодавни услуги на странски пазари, пристап до базата на податоци на компании кои нудат поддршка во развојот на меѓународни извозни активности меѓу другите
B2B платформата на Чиле (Chile B2B), пак, е пазар наменет за промовирање на чилеански производи и услуги на Интернет што треба да се извезуваат. Ја олеснува соработката помеѓу чилеанските продавачи и странските купувачи, користејќи алатки како што се прелистувачи на производи и услуги во 15 категории. Тоа им овозможува на корисниците да додаваат профили и производи на компанијата при продажба, да преговараат преку Интернет и да контактираат преку индивидуален и групен разговор. Овој портал преку Интернет е ценет од многу бизниси како можност за инвестирање или трговија со чилеански компании и може да биде упатство за владите за тоа како да ја поддржат дигиталната трговија.
Приоритети на јавниот сектор
Примерите од Шпанија и Чиле даваат увид за владите во ЦИЕ за тоа како може да изгледаат инструментите за поддршка. Додека се дијагностицираат потребите на МСП во областа на прекугранична е-трговија, јавниот сектор треба да има можност да даде приоритет за каков вид инструменти има најголема побарувачка, дали за комплексни едукативни платформи за тоа како да се влезе во канали за продажба преку Интернет или повеќе има потреба за промовирање на производи на меѓународно ниво.
На некои земји можеби ќе им бидат потребни и двете.
Шпанската платформа eMarketServices е посеопфатна и хоризонтална во однос на опфатените области и компаниите кон кои е насочена, има за цел да им покаже на компаниите како да извезуваат преку Интернет. Чилеанската B2B платформа, од друга страна, е подлабока, вертикална и фокусирана на една област: им обезбедува на компаниите алатка да започнат да наоѓаат купувачи за своите производи.
Бизнисите што традиционално се натпреваруваат на странски пазари мораат да се прилагодат на новото нормално и да се обидат да најдат нови начини за извоз на своите добра и услуги. Ова е местото каде прекуграничната е-трговија може да помогне, но таа мора да биде поддржана од владите.
Постојат придобивки и за компаниите и за физичките лица. Ефективна стратегија за дигитален извоз може да им помогне на компаниите да ја зголемат својата продажба преку Интернет и да најдат нови канали за продолжување на деловната активност во овие тешки моменти, додека клиентите може да имаат корист од поширок избор на понудени производи.
Прекуграничната е-трговија може да има клучна улога во постпандемиското економско закрепнување во однос на меѓународната трговија.
Дали компаниите можат да се трансформираат од традиционален код дигитален извоз?
За да останат конкурентни за време на тековната ИТ-револуција, оваа трансфомрација е неминовна. Колку побрзо владите се прилагодат на овие промени со воведување нови механизми за поддршка, толку подобар исход може да има врз целата економија.
Автор: Павел Олешчук, PwC Полска
Извор: Emerging Europe
