По силното закрепнување кое го доживеа глобалната економија во 2021 година, оваа година таа се соочува со значително забавување поради заканите од новите видови на коронавирус и зголемената инфлација, нееднаквоста на долгот и приходите, што може да го загрози закрепнувањето во економиите во развој.

Се очекува значително забавување на глобалниот раст, од 5,5 отсто во 2021 година на 4,1 отсто во 2022 година и 3,2 отсто во 2023 година, бидејќи силната побарувачка од претходниот период опаѓа, а фискалната монетарна поддршка се прекинува ширум светот.

Со оглед на брзото ширење на омикрон, се верува дека пандемијата ќе продолжи да ги нарушува економските активности на краток рок. Исто така, има забавување на големите економии, вклучувајќи ги САД и Кина, што ќе влијае на надворешната побарувачка во економиите во развој.

Во време кога владите во многу земји во развој немаат простор да ја обезбедат потребната поддршка за економската активност, новите бранови на заболени од Ковид-19, постојаните тесни грла во синџирот на снабдување и инфлаторните притисоци, како и зголемените финансиски ранливости во големи области на светот би можело да го зголеми ризикот од отежнато задолжување.

„Светската економија се соочува со ковид-19, инфлација и несигурност на политиките во исто време и не се знае какви ќе бидат трошечките и монетарните политики на владите. Растечките нееднаквости и безбедносните проблеми се особено штетни за земјите во развој. За да се стават повеќе земји на поволен пат на раст, потребна е координирана меѓународна акција, како и сеопфатен сет на одговори на националната политика“, рече Дејвид Малпас, претседател на Групацијата на Светска банка.

Забавувањето ќе се совпадне со зголемените разлики во стапките на раст меѓу напредните и економиите во развој. Растот во напредните економии се очекува да се намали од 5 проценти во 2021 година на 3,8 во 2022 година и 2,3 во 2023 година, ниво, иако во опаѓање, доволно за враќање на производството и инвестициите на предпандемиските трендови во овие економии. Сепак, економиите во развој се очекува да се намалат од 6,3 проценти во 2021 година на 4,6 проценти во 2022 година и 4,4 проценти во 2023 година. Сите напредни економии ќе достигнат целосно закрепнување на производството до 2023 година, додека производството во економиите во развој останува 4 проценти под нивоа пред пандемијата. За многу ранливите економии, падот ќе биде уште поголем, производството во слабите економии и погодени од конфликти ќе биде 7,5 проценти под нивото пред пандемијата, а во малите островски држави 8,5 проценти подолу.

Во меѓувреме, зголемената инфлација, која особено ги погодува работниците со ниски примања, ја ограничува монетарната политика. На глобално ниво и во напредните економии, инфлацијата беше на највисоко ниво од 2008 година.

„Одлуките што креаторите на политиките ќе ги донесат во следните неколку години ќе го одредат текот на следната деценија. Непосреден приоритет треба да биде да се обезбеди поширока и порамномерна дистрибуција на вакцините за да може пандемијата да се стави под контрола. Но, справувањето со ненапредокот во развојот, како што е растечката нееднаквост, ќе бара постојана поддршка. Во време на високи долгови, глобалната соработка ќе биде од клучно значење за да помогне во зголемувањето на финансиските ресурси за земјите во развој за да можат да постигнат зелен, издржлив и инклузивен раст“, ​​рече Мари Пангесту, управен директор за развојна политика и партнерство на Светска банка.

Во извештајот на Светска банка се вели дека пандемијата ја зголемила нееднаквоста во приходите во светот, делумно што доведе до пресврт во напредокот постигнат во изминатите две децении. Пандемијата ја зголеми нееднаквоста во многу други области на човековата активност – достапност на вакцини, економски раст, пристап до образование и здравствена заштита, како и степенот на загуба на работни места и приходи, што е поголемо за жените, нискоквалификуваните и неформалните. Овој тренд може да има трајни последици, на пример, загубата на човечки капитал предизвикана од престанокот на образованието може да се пренесе на идните генерации.

„Со оглед на предвиденото забавување на растот на производството и инвестициите, ограничениот простор за интервенција во политиката и значителните ризици кои ги засенуваат изгледите, економиите во развој ќе треба внимателно да ги приспособат своите фискални и монетарни политики. Тие, исто така, треба да спроведат реформи за елиминирање на последиците од пандемијата. Овие реформи треба да бидат дизајнирани да ги подобрат инвестициите и човечкиот капитал, да донесат пресврт во нееднаквоста во приходите и родовата нееднаквост и да се решат предизвиците на климатските промени“, рече Ајхан Косе, директор во Светска банка.