Победата на Трамп ја доведува во прашање основата на германскиот бизнис модел. Пресметките ја покажуваат значителната штета што трговската политика што Трамп ја ветува може да и ја нанесе на германската економија.
Германија сега е на историска раскрсница, предупредува економскиот институт Ifo. Постои голема веројатност дека новиот американски претседател ќе подигне ѕидови со високи царини за да го заштити домашното производство и да ја спречи странската конкуренција. Ова особено ќе влијае на германските извозници, бидејќи Германија како извозна земја, има висок трговски суфицит со САД.
Како што Трамп постојано нагласуваше за време на неговата изборна кампања, декларираната цел на неговата политика е да ги намали таквите вишоци.
Минхенскиот институт Ifo се обиде да утврди што значи изборот на Трамп за германската економија. Според првичната проценка, германскиот извоз во САД би можел да падне за 15%.
Дополнително, германскиот извоз во Кина, исто така, би можел да падне за 10%: како економија силно погодена од царините, Кина би извезувала помалку во САД, што веројатно би ја забавило кинеската побарувачка за германски машини и други стоки.
Бидејќи САД се најголемиот продажен пазар за германските извозници надвор од ЕУ, компаниите мора да очекуваат значителни загуби. Најголем дел од германскиот извоз во Америка го сочинуваат фармацевтски производи, машини и автомобили.
Според пресметките на Ifo, основните царини од 20% на американскиот увоз од ЕУ (и 60 % на увозот од Кина) што ги најави Трамп може да и нанесат економска штета на Германија од 33 милијарди евра, што би било добри 400 евра по секој еден германски државјанин.
„Трамп спроведува јасно протекционистичка агенда која се потпира на повисоки увозни царини и посилни ограничувања на меѓународната трговија“, вели претседателот на Ifo, Клеменс Фуест.
За време на првиот мандат на Трамп од 2017 до 2020 година, сепак, билансот на германскиот увоз и извоз само малку се намали.
Пред пандемијата на корона и пропаѓањето на синџирите на снабдување, тоа беше нешто помалку од 50 милијарди евра годишно. Во 2023 година, вишокот се искачи на 63 милијарди евра.
Германскиот економски институт (IW) ја проценува вкупната цена на можната трговска војна во следните четири години на 180 милијарди евра.
Но, потенцијалното влијание на изборите го надминува очекуваниот пад на меѓународната трговија. Германија има корист од геополитичката стабилност и доверливост како ниедна друга голема економија. Но, оваа основа на германскиот бизнис модел сега е доведена во прашање бидејќи политиката се заснова на нешта што повеќе не се загарантирани.
Затоа, економистот Мориц Шуларик ја гледа Германија на историски крстопат. „Изборната победа на Доналд Трамп го означува почетокот на економски најтешкиот момент во историјата на Германија“, вели претседателот на Килскиот институт за светска економија (IfW). Шуларик, исто така, нагласува дека дефинитивно протекционистичката политика на новиот американски претседател со нивните царини и увозни ограничувања дополнително ќе го оптоварат растот во Германија и Европа.
Според сите прогнози, Германија веќе е на дното на листата меѓу главните индустриски нации. Водечките институти за економски истражувања во нивните есенски прогнози предвидоа пад од 0,1% за германската економија во 2024 година.
Тоа ќе биде втора година по ред со економски пад за Германија. Реалниот бруто-домашен производ се очекува благо да порасне во 2025 година.
Шуларик смета дека кризата се влошува: „Покрај внатрешната структурна криза, сега се соочуваме со огромни предизвици во надворешната трговија и безбедносната политика за кои не сме подготвени”.
Економистот ја критикува германската влада дека се направила целосно зависна од САД во многу аспекти, не само во воена смисла.
За криза од нова димензија зборува и економистот Мајкл Громлинг, кој е одговорен за макроекономијата и економијата на IW. Гремлинг ја спореди сегашната ситуација во Германија со кризите во изминатите три и пол децении.
Неговите наоди укажуваат дека се потребни огромни напори за враќање на стариот пат на раст. Според неговите пресметки, БДП би требало да расте во просек за 2,5 % во следните шест години. Од денешна перспектива, ова изгледа илузорно, бидејќи структурните и економските притисоци сега се закануваат да се преклопат и да се влошат.
„Постои инвестициска криза дома и шоковите на трошоците ја ослабнаа конкурентноста на германската индустрија“, вели Гремлинг, кој смета дека главниот проблем е недостатокот на подготвеност за инвестирање во Германија.
Постои страв дека неизвесноста поврзана со Трамп и неговите политики ќе го зголеми ставот на чекање на компаниите, предизвикувајќи ги дополнително да ги одложуваат итно потребните инвестиции.
Како и другите институти, IW предлага реформа на германската должничка кочница и зголемување на инвестициите во инфраструктурата, декарбонизацијата и безбедноста.
На крајот на краиштата, државата на сите нивоа – општини, држави, федерална влада, општествени системи – зависи од доволен приход. Но, тоа нема да биде можно доколку сегашната криза стане трајна состојба. Затоа, зависи од тоа како ќе реагираат германските политичари – како и да се развиваат во наредните недели и месеци.
Извор: Welt
