Црвеното Море, Црното Море и Панамскиот канал: УНКТАД алармира за нарушувањата на глобалната трговија
Телото за трговија и развој на Обединетите наци (ОН), УНКТАД, изрази длабока загриженост поради ескалацијата на нарушувањата на глобалната трговија.
Од УНКТДАТ посочуваат дека неодамнешните напади на бродови во Црвеното Море, во комбинација со геополитичките тензии кои влијаат на поморсскиот товарен транспорт во Црното Море и влијанијата на климатските промени на Панамскиот канал, доведоа до комплексна криза што влијае на клучните трговски патишта.
Шефот за трговска логистика на УНКТАД, Јан Хофман, ја претстави деталната анализа на ситуацијата на организацијата на дневниот брифинг за печатот на ОН на 26 јануари. Тој ја подвлече клучната улога на поморскиот транспорт во меѓународната трговија, истакнувајќи дека тој е одговорен за приближно 80% од глобалното движење на стоки.
Прекини во Црното Море и Панама и Суецки канал
Преку Суецкиот канал, критичен воден пат што го поврзува Средоземното Море со Црвеното Море, се одвивала приближно 12% до 15% од глобалната трговија во 2023 година. Унктад проценува дека обемот на трговијата што минува низ Суецкиот канал се намалила за 42% во последните два месеци.
Тековниот конфликт во Украина, исто така, предизвика значителни промени во трговијата со нафта и жито, преобликувајќи ги воспоставените трговски модели.
Во меѓувреме, Панамскиот канал, уште една клучна артерија за глобалната трговија, се бори со силна суша што го намали нивото на водата, што резултира со неверојатни 36% намалување на вкупниот транзит во текот на изминатиот месец во споредба со пред една година.
Долгорочните импликации на климатските промени врз капацитетот на каналот предизвикуваат загриженост за трајните влијанија врз глобалните синџири на снабдување. Кризата во Црвеното Море, обележана со напади предводени од Хути кои ги нарушуваат бродските рути, додаде уште еден слој на сложеност.
Транзитот на контејнерските бродови драстично опаѓа како што се зголемуваат цените на товарот и емисиите
Како одговор на кризата во Црвеното Море, главните играчи во бродската индустрија привремено го суспендираа транзитот во Суец.
Имено, неделниот транзит на контејнерски бродови опадна за 67%. Значителен пад бележат и транзитите со цистерни и превозниците на гас.
Во меѓувреме, цените за испорака се зголемуваат. Растот од 500 долари на просечните стапки на транспорт со контејнери во последната недела од декември беше највисокиот неделен пораст досега.
Просечните цени за испорака на контејнери од Шангај се зголемени повеќе од двојно (+122%) од почетокот на декември. Поконкретно, цените од Шангај до Европа се зголемени повеќе од тројно (+256%), додека цените за транспорт до западниот брег на САД се зголемени за 162%, иако бродовите на оваа рута не минуваат низ Суецкиот канал.
Премиите за осигурување исто така се зголемија, со што се зголемуваат вкупните трошоци за транзит.
Дополнително, бродовите пренасочени од маршрутите на Суецкиот и Панамскиот канал се принудени да патуваат побрзо за да ги компензираат заобиколувањата, согорувајќи повеќе гориво по милја и испуштајќи повеќе CO2, што дополнително ги влошува грижите за животната средина.
„Тука го гледаме глобалното влијание на кризата, бидејќи бродовите бараат алтернативни рути“, рече Хофман.
Глобални импликации: Зголемување на цените на енергијата и храната.
УНКТАД ги нагласи далекусежните економски импликации од овие нарушувања. Продолжените прекини, особено во транспортот со контејнери, претставуваат директна закана за глобалните синџири на снабдување, зголемувајќи го ризикот од одложени испораки и повисоки трошоци.
Додека сегашните стапки на контејнери се приближно половина од врвот забележан за време на кризата Ковид-19, ќе биде потребно време повисоките цени да ги погодат потрошувачите, а целосното влијание се очекува во рок од една година.
Растат и цените на енергијата бидејќи транзитот на гас е прекинат, што директно влијае на снабдувањето со енергија, особено во Европа.
Кризата, исто така, влијае на глобалните цени на храната, со подолги растојанија и повисоки цени на превозот кои се одразуваат во зголемени трошоци. Прекините во испораката на жито од Европа, Руската Федерација и Украина претставуваат ризици за глобалната безбедност на храната, што влијае на потрошувачите и ги намалува цените што им се плаќаат на производителите.
Влијание врз земјите во развој и потребата од колективна акција
„Земјите во развој се особено ранливи на овие нарушувања, а УНКТАД останува буден во следењето на ситуацијата што се развива“, рече Хофман.
Тековните предизвици ја нагласуваат ранливоста на трговијата на геополитички тензии и предизвици поврзани со климата, барајќи колективни напори за одржливи решенија, особено за поддршка на земјите поранливи на овие шокови.
Извор: УНКТАД
Фото: Freepik
