ЕIU (Economist Intelligence Unit) во својот најнов извештај предвидува зголемување на геополитичките ризици и фрагментација на глобалната економија како последица на глобалната промена на моќта.
“Глобалното геополитичко опкружување се карактеризира со зголемена конкуренција и конфликти. Kонфронтацијата што се појави меѓу Израел и Иран го нагласува тековниот ризик од регионална војна на Блискиот Исток додека продолжува конфликтот во Газа. Руската инвазија на Украина, сега веќе трета година, не покажува знаци на решавање. Точките на палење во Азија, како што се е онаа со Јужното кинеско море и Тајван, ќе претставуваaт постојана закана за кревката стабилност што се разви во односите меѓу САД и Кина. Дифузијата на глобалната моќ и неизвесноста околу насоката на надворешната политика на САД го поткрепуваат овој пораст во геополитички ризик.”, се вели во извештајот на EIU.
Геополитиката ќе доведе до реконфигурации во глобалната економија
EIU предвидува поголема фрагментација и регионализација во светската економија во периодот од 2024-2028 година со оглед на сојузите и конкурентните блокови кои се формираат. Враќањето на индустриската политика, вклучително и санкциите и обезбедувањето на нови стимулации, ќе ги поттикне фирмите да усвојат понеефикасни синџири на снабдување, ќе ги поттикнат трговските тензии во стратешки сектори и ќе ја отежнат конкуренцијата на глобалниот пазар. Овие случувања ќе го намалуваат потенцијалот за раст, се вели во Извештајот.
Аналитичарите на EIU очекуваат дека глобалниот реален БДП ќе се зголемува за 2,8% годишно во просек во текот на следните пет години – под 3% од 2010-тите, што не беше некоја ѕвездена деценија за глобалната економијата.
И покрај спротивставените ветрови, изгледите на краток рок за раст се прилично розови
EIU смета дека во блиска иднина, глобалната економија покажува отпорност наспроти меѓународните конфликти и повисоките каматни стапки.
“Ова главно ја одразува извонредната сила на американската економија, која е поттикната од силните финансии на домаќинствата, растечкиот тренд на инвестициите во производството и подемот на технолошкиот сектор. Во другите региони сликата е помалку динамична, но нема пад”, сметаат од EIU.
Што се однесува до ЕУ, аналитичарите сметаат дека моментумот постепено ќе се гради во 2024 година. “Скромниот владин стимул во Кина и помага на економијата да излезе од падот поврзан со имотот. Пазарите во развој ќе имаат корист од закрепнувањето на глобалната трговија и цврстата побарувачка на стоки, иако тие ќе се соочат со предизвици од силниот американски долар и високите трошоци за сервисирање на долгот”, се вели во Изваштајот.
ЕИУ прогнозира раст на глобалниот реален БДП од 2,5% во 2024 година, непроменета од стапката во 2023 година.
Инфлацијата ќе се смири на повисоко ниво
Иако најлошото од неодамнешната криза на трошоците на животот заврши, од EIU не предвидуваat инфлацијата да се врати на низок тренд на предпандемиската ера. “Затегнување на пазарите на труд, како одраз на демографските промени и построгите контроли на имиграцијата, ќе ја одржат побарувачката цврста преку повисоки плати.
Во меѓувреме, реконфигурирање на синџирите на снабдување и веројатноста за сè понепредвидливи климатски услови ќе имаат нагорен притисок врз цените.
Инфлацијата на развиените пазари се прогнозира во просек од 2,6% во 2024 година и 2,1% во текот на петгодишниот прогнозиран период, што е раст од просечната инфлација од 1,5% во 2010-тите”, предвидуваат во EIU.
Голема геополитичка конфронтација, како на Блискиот Исток, би предизвикало обновено зголемување на цените слично на она што се случи во 2022 година, со непропорционално влијание врз економиите со пониски приходи.
Тврдоглавата инфлација ќе го ограничи опсегот на олабавување на монетарната политика
EIU очекува силните економски перформанси на САД да се рефлектираат во релативно упорна инфлација, што ќе го одложи првото намалување на каматните стапки од страна на Федералните резерви (ФЕД, централната банка на САД) до септември.
Што се однесува до Европската централна банка (ЕЦБ) и Банката на Англија, прогнозите се дека ќе почнат да ги намалуваат каматните стапки порано, од јуни, со оглед на поповолните услови за инфлација и поголема итност за поддршка на растот.
Сепак, ниту една од овие централни банки не се очекува да ја намали својата каматна стапка под 2% во следните пет години.
Во Кина, ќе се задржи лабава политика за да се одбрани ризикот од дефлација, додека Банката на Јапонија се прогнозира постепено да ја намалува каматната стапка.
