Собранието на Србија го усвои Законот за данок на емисии на стакленички гасови, со кој се воведува данок за најголемите емитери на стакленички гасови.
Според новиот Закон, компаниите во Србија кои произведуваат цемент, железо, челик, алуминиум, вештачко ѓубриво, но и електрична енергија – инаку компании кои се класифицирани како „големи загадувачи“ поради природата на нивната работа – ќе мора да ѝ плаќаат на државата данок на загадување од 1 јануари.
Данокот ќе изнесува четири евра по тон емитиран јаглерод диоксид (CO2) и еквивалентни гасови. Наплатата на овој данок ќе се однесува и на компаниите што ги увезуваат овие „валкани“ суровини.
Новите прописи треба да ги намалат емисиите и да обезбедат усогласеност со европските климатски политики.
Овој Закон е дел од одговорот на Србија на Механизмот за прекугранично прилагодување на јаглеродот (CBAM) на Европската Унија, кој стартува на 1 јануари 2026 година. Очекувањата се дека со плаќањето на националниот данок, српските компании треба да бидат ослободени од плаќање на скапиот европски прекуграничен данок CBAM, кој исто така стапува на сила на 1 јануари 2026 година.
Предвидена е можност за обезбедување стимулации за даночните обврзници кои спроведуваат проекти насочени кон декарбонизација.
Новиот закон воведува данок на емисии за јаглерод диоксид, азот, субоксид и перфлуоројаглероди.
Целта на воведувањето на овој домашен данок е двојна: да се охрабрат домашните компании да го намалат загадувањето и, што е клучно, да им се овозможи да го одбијат овој износ од данокот CBAM при извоз во ЕУ.
На овој начин, се осигурува дека парите, наместо целосно да се влеваат во буџетот на ЕУ, остануваат во Србија.
Пратениците го усвоија и Законот за данок на увоз на производи со интензивна емисија на јаглерод, кој треба да спречи нееднаква конкуренција помеѓу увезените производи и производите на домашните производители, кои се обврзани даноци за емисии на стакленички гасови, како и да обезбеди стимулативна средина за намалување на емисиите и подобрување на заштитата на животната средина.
Воведен е данок на увоз на производи со интензивна емисија на јаглерод, моделиран според Механизмот за утврдување на границите на јаглеродот (CBAM) на Европската Унија.
Определени се видовите производи на кои се однесува данокот, од четири групи – железо или челик, цемент, ѓубриво и алуминиум.
