Водата се појави како најголем ризик поврзан со природата за економијата на еврозоната, според последното истражување на Европската централна банка и истражувачите на Универзитетот во Оксфорд.
“Интензивното користење на земјиштето, климатската криза, загадувањето, прекумерната експлоатација и другите човечки притисоци брзо и сериозно ги оштетуваат нашите природни ресурси. 75% од екосистемите на површината на копното и 66% од екосистемите на океанот се оштетени, деградирани или модифицирани. Ги користиме природните ресурси 1,7 пати побрзо отколку што екосистемите можат да ги обноват. Следствено, придонесот што природата може да го даде во нашите економии – и во нашиот начин на живот – постојано се намалува секој ден”, изјави Френк Елдерсон, член на Извршниот одбор на ЕЦБ.
Природата премногу често сè уште погрешно се смета за бесплатно добро, лесно достапно и изобилно во понудата, без трошоци за алтернатива. За такво добро нема пазар – и затоа нема цена.
“Иако природните услуги може да изгледаат како слободно достапни, тие всушност воопшто не се изобилни и постојат значителни трошоци за нивно користење и губење. Само недостигот на површински води става во опасност речиси 15% од економското производство на еврозоната. Ова не е изненадувачки бидејќи водата не е само било каков ресурс – таа е еден од најважните природни ресурси што ги поседуваме”, изјави во четвртокот Френк Елдерсон, член на Извршниот одбор на ЕЦБ.
Земјоделството е најизложен сектор бидејќи би претрпел најголеми пропорционални загуби на производството од намалување на површинските води, рече тој.
Водата е неопходен ресурс во индустријата. Во Холандија, само индустријата користи над 2,6 трилиони литри свежа вода годишно. Оваа потрошувачка на вода е повеќе од три пати поголема од вкупната годишна потрошувачка на вода на сите домаќинства во Холандија.
Водата е исто така неопходна за производство на енергија, не само во хидроцентралите, туку и во термоцентралите – вклучувајќи ги и нуклеарните – каде што се користи за ладење и производство на пареа. Се троши во огромни количини за рударство и преработка на минерали, кои се клучни за енергетската транзиција, како и во градежниот сектор за производство на бетон, за да наведеме само неколку примери.
Како последица на недостигот на вода, европските економии би можеле да произведуваат помалку, а трошоците за производство веројатно ќе се зголемат за време на која било неизбежна фаза на транзиција.
Тој, исто така, посочи на ризиците поврзани со загадувањето на водата, како и поплавите.
ЕЦБ се обидува да добие подобра претстава за тоа како климатските промени и ризиците поврзани со природата ќе ги погодат билансите на банките, како и пошироката економија.
Според Елдерсон, пролетта 2025 година е на пат да стане најсушната година досега забележана во земјата и дека сушите ќе станат почести поради климатската криза.
„Ефикасното управување со водите ќе биде клучно за одржување на производството“, изјави Елдерсон.
„Сепак, постои ризик дека за време на периоди на суша, производството можеби ќе треба да се намали. Некои индустриски процеси може да станат економски неодржливи и можеби ќе треба да се преместат.“
Тој потенцира дека биодиверзитетот е критичен – и честопати потценет – фактор во обезбедувањето достапност и квалитет на свежа вода. Екосистемите како што се шумите и мочуриштата го регулираат количеството, времето и чистотата на водните текови со стабилизирање на почвите и филтрирање на загадувачите. Одржувањето здрави и разновидни екосистеми ќе биде клучно за отпорност на снабдување со вода како што се интензивираат климатските промени, особено во регионите што се соочуваат со растечки воден стрес.
Освен овие влијанија, деградацијата на екосистемот може значително да влијае на финансиската стабилност, на пример преку кредитите што банките ги одобруваат на домаќинствата и фирмите. Всушност, колку е поголемо влијанието врз фирмите, толку е поголем ризикот од неплаќање и толку е поголем ризикот врз билансите на банките.
Истражувањето на на ЕЦБ и Универзитетот во Оксфорд открива дека повеќе од 34% од вкупниот пласмани на на банките – над 1,3 трилиони евра – моментално е одобрен на сектори изложени на висок ризик од недостиг на вода.
