Во текот на 2022 година од Македонија на странските пазари биле извезени домати во вредност од 12,1 милион долари, што е за 6,1% повеќе во споредба со истиот период лани. Увозот на домати лани, пак, изнесувал 4,3 милиони долари, што значи во трговијата со домати со светот имало нето извоз од близу 8 милиони долари.
Според вредноста на извезените домати во 2022 година Македонија е 37 ми најголем извозник во светот, според податците на Worldtopexport.
Ако се спореди со земјите од регионот, Македонија е трет најголем извозник после Бугарија и Грција и земја со најголем нето извоз. Односно, извозот на домати од Македонија има најголем нето извоз, односно која има поголем извоз отколку увоз на домати, што значи дека домашното производство го задоволува во голема мера домашниот пазар.
На пример, Бугарија во 2022 година имала извоз на домати од 22 милиони долари, а увоз од 77 милиони долари. Грција имала извоз на домати од 15 милиони долари и увоз од 17 милиони долари. Македонија е трета со извоз од 12,2 милион долари и увоз од 4,3 милиони долари. Следат Хрватска со извоз од 10,4 милиони долари и увоз од 23,8 милиони долари. Србија со извоз од 5 милиони долари и увоз од 35,7 милиони долари. Албанија со извоз од 4 милиони долари и увоз од 72 илјади долари. Словенија имала извоз на домати од 2, 5 милиони долари и увоз од 16,3 милиони долари.
Извозот на домати се намалува, увозот расте
Иако ова навидум можеби се добри резултати, споредбата со податоците од трговијата со домати на Македонија со светот во изминатите години покажува влошување на трендовите.
Имено, податоците покажуваат дека во изминативе десетина години количините на извезени домати од земјава се преполовени, намален е девизниот прилив од извоз, намалено е производството, а истовремено низ годините се зголемувал увозот на домати.
На пример, во 2012 година од Македонија биле извезени 31,8 илјади тони домати од што е остварен девизен прилив од 17,8 милиони долари. Увезени биле 1,4 илјади тони во вредност од само 860 илјади долари. Односно остварен бил нето извоз од 16 милиони долари.
Во 2022 година извезените количини се повеќе од преполовени во споредба со 2012 година, односно иззвезени биле14,3 илјади тони домати од што бил остварен девизен прилив од 12,1 милион долари или 31% помал од 2012 година. Во истата година увезени биле 6,6 илјади тони домати во вредност од 4,3 милиони долари. Или увезените количини биле зголемени за 360%, а вредноста на увозот за 400% во споредба со 2021 година.
Статистиката покажува дека нема напредок и во производството на домати и покрај субвенциите кои им се исплаќаат на производителите. Ако се анализираат изминатите десетина години, најголемо произбодство на домати имало во 2015 година, над 173 илјади тони. Во 2022 година произведени биле 151 илјада тони.
Кои се најголеми извозници и увозници на домати во светот?
Најголеми 10 извозници на домати според вредноста во светот во 2022 година биле Мексико со извоз од 2,7 милијарди долари, Холандија со извоз од 1,8 милијарди долари, Шпанија со извоз од 1,1 милијарда долари, Мароко со извоз од 1 милијарда долари, Франција со извоз од 620 милиони долари, Канада со извоз од 470 милиони долари, Турција со извоз од 373 милиони долари, Кина со извоз од 327 милиони долари, Белгија со извоз од 318 милиони долари и САД со извоз од 312 милиони долари.
Најголеми 10 увозници на домати во 2022 година, пак, биле САД со увоз од 3 милијарди долари, Германија со увоз од 1,5 милијарди долари, Франција (946 милиони долари), Велика Битанија (704 милиони долари), Холандија ( 411 милиони долари), Русија (345 милиони долари), Полска (336 милиони долари), Канада (327 милиони долари), Италија (215 милиони долари) и Шпанија (203 милиони долари).
