Светската банка предвидува дека војната во Украина и нејзиното прелевање, пред се преку пазарот на суровини, ќе го намалат економскиот раст на Западен Балкан на 3,2% во 2022 година.
Иако уделот на економското производство кое е директно поврзано со Русија и Украина е релативно мал за Западен Балкан како целина, неколку земји остануваат ранливи на шокови од Русија, вклучувајќи ги Црна Гора, каде 11% од нејзините СДИ (странски директни инвестиции) доаѓаат од Русија и и Србија, каде 5% од извозот и 5,4 од увозот во 2021 година се од Русија.
Сепак, според Светската банка, поакутните ризици за Западен Балкан произлегуваат од можните нарушувања во снабдувањето со природен гас и нафта. Регионот добива 67 % од увозот на природен гас од Русија, со Босна и Херцеговина, С.Македонија (преку бугарскиот гасовод), а Србија целосно се потпира на Русија во снабдувањето со природен гас.
Загриженоста за прекините на природниот гас веќе поттикна зголемување на цените на електричната енергија на големо, што значително се зголемија заедно со пошироките европски цени на електричната енергија.
Индиректните прелевања од конфликтот Русија-Украина претставуваат значителен ризик за Западен Балкан, особено ако конфликтот предизвика забавување во еврозоната. Западен Балкан во голема мера се потпира на еврозоната како дестинација за 63% од нејзиниот извоз, додека повеќе од половина од СДИ на регионот и речиси две третини од дознаките се добиени од еврозоната.
Македонската економија ќе се намали за 1 процентен поен заради војната во Украина
Што се однесува до македонската економија, Светската банка посочува дека енергетската криза и војната во Украина во почетокот на 2022 година, донесоа нови предизвици и барања за продолжена фискална поддршка и покрај покачените нивоа на долг.
“Реалниот раст се зголеми за 4% во 2021 година, по длабоката контракција од 6,1% во 2020 година. Закрепнувањето беше на широка основа, поттикнати од зголемувањето на личната потрошувачка и растечкиот инвестициски придонес. Се зголемија извозот и увозот, но трговскиот биланс се влоши. На страната на производството, растот беше поттикнат од услугите, бидејќи индустријата се бореше со блокади на синџирот на снабдување и намалени надворешни нарачки. Инфлацијата забрза во втората половина на 2021 година и достигна 7,6% во февруари 2022 година”, се вели во Извештајот на Светска банка.
Во најновиот Извештај, Светска банка прогнозира забавување на растот на македонската економија на 2,7% во 2022 година, што е за 1 процентен поен помалку од проекциите на Банката направени во јануари годинава, како резултат на економските последиците од војната во Украина и придружните санкции.
“Војната во Украина, доколку се пролонгира, ќе продолжи намалување на надворешната побарувачка, зголемување на цените на клучните суровини и енергијата, ќе ја попречи мобилноста и ќе резултира со одложување на инвестициите. Oва сценарио би резултирало со уште понизок економски раст и фискални приходи, како и зголемени барања за фискална поддршка и пораст во трошоците за финансирање”, прогнозираат од Светската банка.
На среден рок, препорачуваат од Светската банка, земјата треба ги врати јавните финансии на одржлив пат и да го пренасочи својот фокус кон решавање на структурните предизвици, вклучувајќи го нискиот и опаѓачки човечки капитал, слабите регулаторни рамки, лошата политика за конкуренција и независност на судството што ја намалува продуктивноста и ја зголемува миграцијата.
Што се однесува до земјите од регионот, за Албанија Светската банка предвидува економски раст од 3,2% годинава (-0,6 п.п од јануарските проекции), за БиХ се прогнозира раст од 2,6%, за Косово раст од 3,9%, за Црна Гора раст од 3,6%, додека српската економија се проценува дека ќе порасне за 3,2% во 2022 година.
На економијата на Руската Федерација Светската банка и прогнозира пад од 11,2%, додека економијата на Украина ќе забележи пад од 45,1%.
Целиот извештај на Светската банка можете да го симнете ТУКА.
