Светска банка дополнително ја намали својата прогноза за глобалната економија во 2022 година, предупредувајќи дека претстојат неколку години натпросечна инфлација и потпросечен раст со потенцијално дестабилизирачки последици за економиите со ниски и средни приходи.
„Светската економија повторно е во опасност. Се соочува со висока инфлација и бавен раст во исто време. Дури и ако се избегне глобална рецесија, болката од стагфлацијата може да трае неколку години – освен ако не се активираат големи зголемувања на понудата“, вели претседателот на Светската банка, Дејвид Малпас во предговорот на последното издание на извештајот за глобалните економски перспективи објавени вчера.
Светската банка ја намали проценката за глобалниот раст оваа година на 2,9% од јануарските предвидувања од 4,1% и априлските 3,2% поради порастот на цените на енергијата и храната, прекините на снабдувањето предизвикани од руската инвазија на Украина и потезите од централните банки на глобално ниво да ги зголемат каматните стапки од претходните најниски нивоа.
Што се однесува за Македонија, Светската банка прогнозира економскиот раст годинава да биде 2,7%, што е за 1 процентен поен помалку од претходната проекција. За следната 2023 година, Светската банка прогнозира дека македонската економија ќе порасне за 3,1%, намалување за 0,3 процентни поени од претгодната проекција.
Светската економија порасна за 5,7% во 2021 година откако пандемијата на Ковид-19 во 2020 година ја предизвика најдлабоката глобална рецесија од Втората светска војна.
„За многу земји, рецесијата ќе биде тешко да се избегне“, рече Малпас, додавајќи дека негативните шокови во изминатите две години значат дека реалниот приход по глава на жител ќе остане под нивото од пред Ковид-19 во околу 40% од економиите во развој во 2023 година.
Централните банки се борат со полош од очекуваниот пораст на инфлацијата поттикнат од нарушувања во снабдувањето со стоки, енергија и храна во услови на карантини во клучните производствени центри во Кина и војната во Украина. Повеќе од 60 монетарни власти — вклучувајќи ги Банката на Англија и Федералните резерви на на САД, ги зголемија каматните стапки оваа година, а Европската централна банка може да започне со тоа во рок од неколку месеци.
Забрзувањето на инфлацијата и забавувањето на растот ја зголемија загриженоста на претставниците на Светска банка дека глобалната економија влегува во период на стагфлација кој потсетува на 1970-тите. Како резултат на тоа, сега повторно може да биде потребно затегнување на политиката поостро од очекуваното за да се врати инфлацијата до целта – и тоа може да предизвика тешко приземјување.
Со долгот на економиите во развој на повеќедецениско највисоко ниво, „придружниот пораст на глобалните трошоци за задолжување и депрецијациите на девизниот курс може да предизвикаат финансиски кризи, како во раните 1980-ти“, соопштуваат од Светската банка.
Околу 60 % од 75-те најсиромашни земји во светот се во или се изложени на ризик од должнички проблеми, а тоа се шири во земјите со среден приход, вели Малпас.
Кина е најголемиот доверител, а договорите се напишани со клаузули за обезбедување и необјавување, што го прави „тешко да се вклучи разговорот“, рече тој, додавајќи дека банката работи на „изнаоѓање начини да го реструктуира долгот и да го има бидете потранспарентни“.
Според најновиот Извештај на Светската банка, американската економија се очекува да порасне за 2,5% во 2022 година, 1,2 процентни поени под претходната проекција поради повисоките цени на енергијата, построгите финансиски услови и дополнителните прекини во снабдувањето предизвикани од инвазијата на Украина.
Банката ги намали изгледите за економската експанзија на Кина на 4,3% оваа година поради поголема од очекуваната штета од Ковид-19 и поврзаните карантини.
Се предвидува дека растот на еврозоната ќе забави до 2,5%, за 1,7 процентни поени помалку отколку што беше забележано во јануари.
Економијата на Украина ќе се намали за 45,1% оваа година, додека руската економија може да се намали за 8,9%.
Извор: Bloomberg
