Кога американскиот претседател Доналд Трамп воведе нови царини од 25 % за увоз на автомобили и автоделови во април, Германија беше идентификувана како земја од ЕУ која најмногу ќе изгуби. Тинк-тенкот Bruegel со седиште во Брисел тогаш процени дека царините би можеле да ја чинат земјата 0,4% од БДП на долг рок.
Во исчекување на новиот трговски договор меѓу ЕУ и САД, се појавуваат други детали кои би можеле да ги стават Ирска, Данска и Белгија, како и други земји, на нишан ако Вашингтон го таргетира фармацевтскиот сектор.
Целокупното влијание врз европската економија ќе зависи од вистинската големина на царините што ќе ги воведат САД и од одговорот на ЕУ, но ударот нема да биде рамномерно распределен.
Според Bruegel, економијата на блокот се соочува со значајни, но управливи макроекономски последици.
Во извештајот од април, тие проценија дека, во однос на можните сценарија, штетата би можела да биде приближно 0,3% од БДП на ЕУ, во зависност од исходот од преговорите. За споредба, според пролетната прогноза на Европската комисија (ЕК), се очекува реалниот раст на БДП на блокот во 2025 година да достигне 1,1%.
САД се најголем извозен пазар за ЕУ
Трговијата со САД е значајна. Во 2024 година, САД се најголемиот извозен партнер за стоки од ЕУ, со 20,6% од целиот извоз на стоки од ЕУ.
Фармацевтските производи сочинуваат 15% од извозот на блокот во САД. По нив следува автомобилскиот сектор.
Иако нема повеќе јасност во врска со потенцијалните американски давачки за фармацевтските производи, „автомобилскиот сектор се чини дека е најранлив на американските давачки бидејќи се чини дека не се планирани некои поголеми исклучоци“, рече Матиу Савари, главен стратег во BCA Research… Во април, беше воведена давачка од 25% за автомобилската индустрија.
„Само царините би можеле да го намалат вкупниот обем на трговија на ЕУ за околу 8% во следните пет години“, рече Рори Фенеси, виш економист во Oxford Economics, во неодамнешен извештај.
Меѓу земјите со најголема вредност на извозот на стоки во САД кои се соочуваат со најголема закана за нивните економии се Германија, Ирска, Италија, Франција и Холандија.
Германија и Ирска ќе бидат најтешко погодени
Економијата на Германија во голема мера се потпира на извозот поттикнат од секторот за моторни возила во земјата. Речиси една четвртина (22,7%) од вкупниот германски извоз е насочен кон САД.
„Германија се издвојува како голема европска економија која веројатно ќе биде најтешко погодена од американските царини, а очекуваме растот на БДП да се намали во вториот и третиот квартал“, рече Ендру Хантер, заменик-директор и виш економист во „Мудис рејтингс“.
Хантер, исто така, додаде дека помалите економии, вклучувајќи ја Австрија и другите земји од Централна и Источна Европа, „кои се високо интегрирани во индустриските синџири на снабдување на Германија, исто така ќе бидат силно погодени“.
Според Bruegel, по 2025 година долгорочното негативно влијание на царините би можело да биде околу 0,4% од БДП на Германија, откако „ефектот целосно ќе се изгради и почетните краткорочни ефекти ќе исчезнат“, рече Никлас Фредерик Поатје, истражувач во Bruegel. „За Франција, просечниот ефект ќе биде околу 0,25% од БДП“.
Неизвесноста би можела да доведе до губење на инвестиции и работни места низ целиот блок од 27 членки. Хантер рече дека „дури и за земјите каде што директната изложеност на американскиот извоз е релативно ограничена, како што се Франција или Шпанија, растот веројатно ќе биде оптоварен од глобалната слабост и неизвесност.
Во однос на долгорочните влијанија, Ирска се издвојува како една од најпогодените земји бидејќи повеќе од половина од нејзиниот извоз на стока (53,7%) е насочен кон американскиот пазар.
Многу зависи од тоа дали фармацевтскиот сектор ќе биде погоден од царините. Ако е така, „Ирска ќе биде економијата на ЕУ најзагрозена од овие царини“, рече Савари.
Фармацевтската индустрија базирана на истражување е клучен капитал на европската економија. Тоа е еден од најдобро остварените високотехнолошки сектори во Европа.
Според неодамнешната студија на PWC, таа придонесе 311 милијарди евра во бруто додадена вредност (БДВ) и 2,3 милиони работни места директно и индиректно во економијата на Европската Унија во 2022 година.
А американскиот пазар е клучен за европскиот фармацевтски сектор. Според Европската федерација на фармацевтски индустрии и здруженија во 2021 година, Северна Америка ќе учествува со 49,1% од глобалната продажба на фармацевтски производи во споредба со 23,4% за Европа.
Над една третина од извозот на фармацевтски производи од ЕУ оди во САД
Доколку фармацевтскиот сектор биде погоден од царина од 25%, како што очекува „Мудис“ во наредните месеци, „најизложени на ризик ќе бидат голем број помали европски економии како што се Данска, Белгија, Словенија и Ирска, кои генерално се местата каде што сметаме дека ризиците од рецесија во Европа се највисоки“, рече Хантер.
Главниот стратег на „БЦА Рисрч“ додаде дека во овој случај „Ирска е особено изложена на овој ризик“, истакнувајќи дека извозот во САД сочинува 18% од БДП на Ирска, а фармацевтскиот извоз сочинува речиси 55% од ирскиот извоз. Според БЦА, влијанието „може да доведе до намалување на растот од 4% до 5% со текот на времето“.
Бругел проценува дека кумулативната загуба на реалниот БДП на Ирска би можела да достигне 3% до 2028 година.
Тинк-тенкот, исто така, ја идентификуваше земјата како најранлива на влијанието на американските царини врз вработувањето.
Во однос на тоа колку една земја е ранлива на губење на работни места во светлината на американските царини, Bruegel смета дека Италија е втората земја со најголем ризик, со висока изложеност во секторот за транспортна опрема. Исто така, постои високо ниво на ризик во италијанското производство на мода и автомобили. Италија е исто така многу изложена во областа на фармацевтските производи.
На 8 јули, Трамп рече дека фармацевтските производи увезени во САД се под закана од царина од 200%, без да открие дополнителни детали.
Според Савари од BCA, ова е малку веројатно бидејќи „тоа масовно би ги зголемило трошоците за здравствена заштита за американските потрошувачи, што е веќе голем проблем за гласачите“.
Експертот го гледа ова како „силна порака до странските фармацевтски компании да ги прилагодат своите цени надолу и да инвестираат во производство на своите лекови во САД“. Савари очекува дека „странските директни инвестиции во САД и најавите за намалување на цените на лековите ќе бидат крајниот резултат на овие разговори и закани“.
„Притисокот сега е врз фармацевтските компании да го прошират својот производствен капацитет во САД, така што ќе бидат на прагот на американските клиенти“, вели Ден Коутсворт, инвестициски аналитичар во AJ Bell. | BGNES
