„Реципрочните“ царини од најмалку 10%, а за многу други земји многу повисоки, кои стапија на сила денеска, 9 април, означуваат драматична ескалација на трговската политика на САД, надминувајќи ги и најпесимистичките сценарија, како и изборните ветувања.
Според проценките на економистите на Coface, ова зголемување на царините би ја зголемило просечната ефективна царинска стапка на 26,2% (од 2,3% во 2024 година), што е највисоко ниво во изминатиот век.
Овие царини претставуваат прекин со мултилатералните трговски стандарди (вклучувајќи ги правилата на СТО) и се закануваат да предизвикаат нагорна спирала на протекционистички мерки. Тие, исто така, ги ослабуваат синџирите на снабдување и ја зголемуваат неизвесноста за бизнисите во време кога ризикот од гео-економска фрагментација е веќе висок.
Различно влијание меѓу регионите
Азиските економии (Виетнам, Камбоџа, Тајван, Малезија и Тајланд) – сите високо зависни од трговијата со САД – ќе бидат најтешко погодени и нивниот извоз ќе биде силно оданочен.
Некои економии во Африка (Лесото, Мадагаскар) и Централна Америка (Никарагва, Хондурас), исто така, ќе бидат значително погодени, иако тие се нешто помалку зависни.
Меѓу главните економии, се очекува тешко погодени да бидат Јапонија, Јужна Кореја, Кина и Индија. Сите земји-членки на ЕУ ќе се соочат со царини од 20%, а особено се изложени Германија и Италија.
Изгледи за ескалација на трговијата
Аналитичарите на Coface се децидни дека ќе биде тешко да се постигне поволен исход на краток рок. Додека ЕУ и Кина, меѓу другите, веќе ја покажаа својата подготвеност да возвратат со воведување царини за производите увезени од САД, ескалацијата на трговските тензии се чини веројатно, дури и неизбежна. Како одговор, ЕУ дури би можела да го користи својот нов „инструмент против принуда“ за прв пат од неговото усвојување на крајот на 2023 година.
На среден рок, реконфигурацијата на трговските текови ќе влијае на сите економии: азиските извозници, на пример, ќе бидат принудени да бараат нови можности, веројатно интензивирање на конкуренцијата на другите пазари, особено во Европа.
Царините ќе ја погодат и американската економија
Овие царини ќе ја погодат американската економија која веќе покажуваше знаци на слабост, со потрошувачката на домаќинствата на ниско ниво на почетокот на 2025 година (само 0,1% во февруари, по падот во јануари). Исто така, зголемувањето на трошоците од повисоките увозни царини може значително да ги забави одлуките за деловни инвестиции и одлуките за купување на потрошувачите.
Влијанието врз инфлацијата, кое се проценува на просечно 2,8% во 2025 година пред минатонеделните најави, ќе се следи внимателно. Некои проценки направени во текот на минатогодишната кампања покажаа дека ваквите зголемувања на тарифите би можеле да додадат до 2 процентни поени на инфлацијата оваа година. Зголемениот ризик од инфлација за време на период на можна рецесија ќе ја искомплицира задачата на Федералните резерви, кои ќе мора да управуваат со планираните намалувања на стапките со уште поголема претпазливост.
Цели со неизвесни исходи
Иако целите на администрацијата на Трамп за ребалансирање на трговијата, преместување на производството, генерирање даночни приходи и создавање поддршка во договарањето се политички привлечни, не е сигурно дека царините можат ефективно да ги постигнат овие цели. Трговските дефицити се поттикнати првенствено од макроекономските фактори, а не од увозните царини.
Покрај тоа, царините не ги елиминираат другите структурни бариери, како што се трошоците за работна сила и вештините, кои се неопходни за преместување.
Во 2024 година, царините генерираа околу 88 милијарди долари, или само 1,5% од вкупниот федерален приход на САД.
Конечно, силното удирање на сите земји истовремено ризикува да се охрабрат трговските партнери да ги координираат нивните одговори, како што неодамна направија Јапонија, Јужна Кореја и Кина, што може да ја ослабне позицијата на САД за преговарање.
Извор: Coface
