Геополитичките тензии, високите цени на енергијата, зголемените каматни стапки и постојаната инфлација се очекува да ја ограничат светската трговија следната година.
Глобалната трговија би требало да достигне рекордни 32 трилиони долари за 2022 година, но забавувањето што започна во втората половина на годината се очекува да се влоши во 2023 година бидејќи опстојуваат геополитичките тензии и тесните финансиски услови, според најновото ажурирање за глобалната трговија, објавено од УНКТАД .
И покрај војната во Украина и долготрајното влијание на пандемијата, трговијата и со стоки и со услуги забележаа силен раст оваа година. Трговијата со стоки порасна за 10% од минатата година на околу 25 трилиони долари, делумно поради повисоките цени на енергијата. Услугите се зголемија за 15% до рекордни 7 трилиони долари.
Но, извештајот на УНКТАД предупредува дека забавувањето во втората половина од оваа година укажува на потешки услови во 2023 година.
„Прогнозите за економски раст за 2023 година се ревидираат надолу поради високите цени на енергијата, зголемувањето на каматните стапки, одржливата инфлација во многу економии и негативните глобални економски прелевања од војната во Украина“, се вели во извештајот.
„Се очекува тековното заострување на финансиските услови дополнително да го засили притисокот врз високо задолжените влади, засилувајќи ја ранливоста и негативно ќе влијае на инвестициите и меѓународните трговски текови“.
Но, обемот на трговијата сигнализира отпорна побарувачка
И покрај забавувањето на трговската вредност, вкупниот обем на трговија продолжи да расте во текот на 2022 година – сигнал за еластична глобална побарувачка, се вели во извештајот.
„Дел од падот на вредноста на меѓународната трговија во втората половина на 2022 година се должи на намалувањето на цените на примарните производи“, се вели во него.
Извештајот, исто така, ги истакнува позитивните фактори на новите трговски договори – како што се Регионалното сеопфатно економско партнерство и Африканската континентална зона за слободна трговија – и подобрената логистика.
„Пристаништата и бродските компании сега се прилагодија на предизвиците што ги носи пандемијата Ковид 19“, се вели во него. „Стапките на товарот и товарот сè уште се повисоки од просеците пред пандемијата, се вели дека трендот е надолен.
Смените во синџирот на снабдување и зелената транзиција ќе влијаат на трговијата
Два други фактори кои би можеле да влијаат на трговските модели во 2023 година се еволуцијата на глобалните синџири на снабдување и транзицијата кон позелена светска економија.
Неизвесностите остануваат високи за операциите на синџирот на снабдување, се вели во извештајот. Стратегиите за ублажување – вклучително и диверзификација на добавувачите, обновување, приближување и придружување на пријатели – најверојатно ќе влијаат на глобалните трговски модели во наредната година. Во меѓувреме, напорите за градење позелена глобална економија се очекува да ја поттикнат побарувачката за еколошки одржливи производи“, се вели во извештајот, „притоа намалувајќи ја побарувачката за стоки со висока содржина на јаглерод и за фосилни горива.
Трговијата во Источна Азија покажува издржливост
Во третиот квартал од 2022 година, вредноста на глобалната трговија со стоки беше многу над нивоата од истиот период во 2021 година и за земјите во развој и за развиените земји.
Сепак, на основа од четвртина по квартал, трговијата се намалуваше во сите географски региони – освен во Источна Азија, која покажа значителна отпорност.
Извештајот дава индикатори за трговската успешност на ниво на земја, заедно со анализи и податоци за главните економски сектори.
Извор: UNCTAD
