Европската унија денеска ги претстави новите нацрт-правила чија цел е да се спречи странски компании кои се субвенционирани од државата да преземаат други европски компании или да учествуваат на јавни тендети.
Овој потег се толкува како најнов сигнал за промена на ставот на Европа кон Кина, најголемиот трговски партнер и клучен пазар за европските извозници.
Иако новите правила не ја издвојуваат Кина, аналитичарите сметаат дека големите кинески компании ќе бидат примарна цел.
Доколку бидат одобрени од 27-те влади на ЕУ и Европскиот парламент, правилата ќе им дадат на антимонополски власти на ЕУ нови овластувања да ги блокираат странските компании да прават аквизиции и ореземања во Европа или да добиваат јавни договори доколку се смета дека имаат субвенции од државите.
Компаниите би се соочиле со строги казни ако не ги исполнат барањата на ЕУ.
„Отвореноста на единствениот пазар на ЕУ е нашето најголемо богатство, но отвореноста бара правичност“, рече на прес-конференција Маргарет Вестагер, европски комесар за конкуренција.
„Не е фер за европските работници или потрошувачи ако субвенциите ги истераат најдобрите компании од пазарот. Тоа мора да престане “.
Новата регулатива ќе помогне во решавањето на зголемената европска загриженост дека кинеските бизниси, поткрепени со државна поддршка, се натпреваруваат неправедно низ целиот свет, правејќи понуди на јавни тендери и нудејќи непобедливи премии за аквизиции.
„Проблемот е во тоа што Кина не игра според правилата на Светската трговска организација. Тие ги користат сите предности, но не ги сакаат недостатоците “, рече Улрих Акерман, управен директор за надворешна трговија на Германското здружение на индустриски машински инженеринг, трговско тело за сектор кој вработува околу 1,4 милиони луѓе.
Според предлозите на ЕУ, од компаниите ќе се бара да ги известат властите за странски субвенции што ги добиваат доколку наддаваат за јавни договори во вредност од најмалку 250 милиони евра, еквивалентно на 300 милиони американски долари или планираат спојувања над одредени прагови. Таквите субвенции можат да вклучуваат заеми со нулта камата, неограничени гаранции, повластен даночен третман или директни грантови.
Откако ќе биде известена, ЕУ ќе започне преглед што може да трае од три до шест месеци. Регулаторите ќе можат да бараат информации од компаниите и да извршат увид во нивните простории. Доколку утврдат дека постојат неправедни субвенции, тие би можеле да им наложат на компаниите да ги отплатат средства, да ги вратат државните средства или да преземат други обврски за решавање на нарушувањето на пазарот, меѓу кои спаѓаат и казни кои би се движеле со 10% од вкупните приходи.
Во Кина, компаниите добиваат многу субвенции, кои можат да бидат во различни форми, како на пример, земјиште бесплатно од локалните самоуправи, ефтина електрична енергија и вода и субвенционирани фабрички згради и машини. „На крајот излегуваат со цена со која Европејците не можат да се натпреваруваат“, вели Акерман. Владите би требало да ги известат СТО за какви било субвенции за стоки, но Кина честопати не го прави тоа, рече тој.
„Видовме примери на аквизиции и имаме силни сомневања во гигантски тендерски процедури, каде што деловните субјекти што мораат да застанат на свои нозе и да направат деловен случај… се поткопани од деловните субвенции од странските влади“, рече г-ѓа Вестагер.
Политичките односи на Европа со Кина се влошија во последните месеци, и покрај големиот договор за инвестиции, за кој лабаво се согласија во декември. Додека многу европски производители многу се потпираат на кинескиот апетит за автомобили, луксузни производи и друга стока, тие се повеќе се вознемирени кога Кина зема удел на пазарот во области како што се напредно производство и инженерство.
Извор: Wall Street Journal
